ปลาช่อน มีสรรพคุณทางด้านยาตามแผนโบราณดังนี้
เนื้อสด รสหวาน ชอบกับธาตุทั้งปวง ทำให้เกิดเสมหะ บังเกิดปัตตะ ระงับวาตะ
เนื้อแห้ง รสหวานมัน บำรุงกำลัง แก้อ่อนเพลีย แก้เด็กตัวร้อน นอนสะดุ้ง มือเท้าเย็น หลังร้อนหอบขัดเนื่องจากไข้สูง แก้ซางทับสำรอก
ดี รสขม แก้ตาอักเสบ ตาแดง ตาต้อ แก้รอยแผลเป็น
หางแห้ง รสเย็นคาว แก้เม็ดยอดในลำคอ แก้ฝ้าละออง
เกล็ด รสจืดคาว ทำให้เกิดลมเบ่งเวลาคลอด
หินในหัว รสเย็น แก้ตาอักเสบ ตาฝ้า ตาฟาง น้ำตาแห้ง
(ขอบคุณสรรพคุณปลาช่อน จากหนังสือเภสัชกรรมไทยร่วมอนุรักษ์มรดกไทย โดย วุฒิ วุฒิธรรมเวช)
ทราบสรรพคุณของปลาช่อนแล้ว มีอะไรพิเศษด้วยใช่ไหมค่ะ คือ หินในหัว ยังไม่เคยเห็นเหมือนกันค่ะ คงเป็นการบ้านให้น่าติดตามนะคะ เพราะสรรพคุณไม่ธรรมดาทีเดียวช่วยรักษาตา รวมทั้งดีปลาช่อน ทั้ง 2 อย่างเป็นส่วนที่ถูกทิ้ง
ปลาช่อนคงมีหลายท่านที่มีประสบการณ์จับปลาช่อนได้ด้วยตนเอง ปลาช่อนเป็นปลาน้ำจืดที่เก่งมากนะคะ และก็ถูกคนนำมากินได้มากเช่นกัน เพราะเป็นปลาที่มีเนื้อขาว ก้างไม่มาก และเดี่ยวนี้ราคาแพงด้วย วิธีการที่จะให้ได้ปลาช่อนมาทำอาหารหรือขายมีหลายวิธีเช่น เมื่อก่อนหรือปัจจุบันก็อาจจะมีผู้ทำ คือ บ่อโจน เป็นการขุดดินให้ลึกลงไปนำไหฝังลงไปโผล่มาแค่ขอบปากไห เมื่อปลาช่อนเผลอว่ายน้ำกระโดดตกลงไปแล้วก็กระโดดขึ้นไม่ได้เพราะปากไหแคบ การลากอวนขวางลำคลอง แม่น้ำ ดักรอบ ตกเบ็ดตันยาว เบ็ดสั้นปักตามคันนา บ่อน้ำ ริมคลอง ทอดแห ที่ว่าปลาช่อนเก่งก็คือเวลาหวิดน้ำออกจากบ่อหรือร่องน้ำให้แห้งเพื่อจับปลาทั้งหมด ปลาช่อนเป็นปลาที่ซ่อนตัวใต้ดินโคลนได้ดีหลังดำหากมองไม่ดีหรือใช้มือควานหาในโคลนดินก็จะมองไม่เห็น และเป็นปลาที่กระโดดได้สูง
ปลาช่อนทำอาหารได้อร่อยทุกเมนู เช่น ต้มยำยิ่งถ้ามีไข่และพุงยิ่งเพิ่มความอร่อยมากขึ้น ไข่ปลาช่อนเป็นไข่ที่เคี้ยวแล้วมันอร่อยรวมทั้งพุง เผา นึ่งมะนาว แกงส้ม แป๊ะซะ ฉู่ฉี่ แดดเดียว ขนมจีนน้ำยา ทอดกรอบผัดใบขึ้นฉ่ายหรือต้นกระเทียม ย่างจิ้มน้ำปลาพริกมะนาว หั่นเป็นชิ้นผัดพริกแกง แกงป่า ปลาช่อนที่เก็บไว้ได้นาน ทำเป็นปลาร้า ปลาแห้งไว้ใส่แกงต่างๆ หรือตำป่นละเอียด ฯลฯ
เดี๋ยวนี้เวลาซื้อปลาช่อนก็จะไม่เลือกปลาเป็น จะเลือกซื้อที่ตายแล้วที่วางอยู่ไม่ได้อยู่ในน้ำ ที่ตลาดประตูเชียงใหม่ซึ่งมีทั้งปลาจากนา แม่น้ำ และปลาเลี้ยงให้เลือกซื้อตามชอบ และมีย่างขายตอนเช้าๆ ซึ่งมีทั้งปลาดุกย่างและปลาช่อนย่าง ผู้อยู่ในเมืองก็ได้รับความสะดวกสบายในการซื้ออาหารทุกรูปแบบ รวมทั้งในซุปเปอร์มาเก็ตบางร้านก็มีใส่เป็นแพ็คทำอย่างดีถึงบ้านก็ล้างปรุงได้เลย
เป็นอีกหนึ่งปลาเนื้อขาวที่อร่อย นำมาทำอาหารบ่อยๆ แทนอาหารเนื้อสัตว์อื่นๆ ได้
เครดิตที่มา : gotoknow.org